Vaste prik: op de jaarlijkse zomerborrel bij Trouw begint de redactie alvast langs de neus weg te informeren naar mijn kerstmenu voor in de krant. Steevast een heikel punt voor de receptenschrijver, want je krijgt nevernooit iedereen tevreden en bovendien gaat het merendeel van het land toch gewoon net als elk jaar gourmetten, ‘want dat vinden de kinderen zo leuk’. Dus voor de grap, met een glas in de hand, riep ik dat ik wel eens een kerstgourmetmenu zou doen. Geen hoongelach maar gejubel viel mij ten deel. De voltallige redactie sloeg mij enthousiast op de schouders en ik kreeg nog eens bijgeschonken. Lang verhaal kort: ik kon niet meer terug.

Klinkt dit tot nu toe als het relaas van een onvervalste culi-snob? Dan moet ik je gelijk geven. Er heerst een kloof in de Nederlandse samenleving: je bent óf fan van gourmetten, of je moet er niks van hebben. Een tussenweg schijnt er niet te zijn. Ik ben groot liefhebber van een echt fornuis. Waarom pielen in barbiepannetjes als er op luttele meters een echte grotemensenkeuken is, met fatsoenlijke pannen en bovendien een ergernisbesparende oven? En bovendien, ik hou inderdaad niet van stank in de gordijnen en in mijn feestjurk.

Van mijn jeugd herinner ik me vooral dat er bij ons thuis – hoe jaren zeventig wil je het hebben? – gefondued werd. Je mond verbranden aan een lange vork met stukjes vlees die eerst zoek waren geraakt in een pan vol spetterend-loeihete olie midden op tafel. Levensgevaarlijk en dus reuze spannend allemaal. Tot de vooruitgang toesloeg in de vorm van een elektrische gourmetstel: een apparaat met vier minipannetjes en dito spateltjes. Voortaan werd er met kerst gegourmet. Mijn moeder beweert bij hoog en bij laag dat mijn broer en ik het geweldig vonden, maar ik herinner me vooral het enthousiasme van mijn vader. Een man die geheel blijmoedig al zijn hele leven nog geen ei wenst te bakken, maar gourmetten, dat kan hij als de beste. Glunderend schuift hij van alles in zijn poppenhuissteelpannetje. Pielen met aardappelschijfjes, blokje vlees erbij, reepje paprika, welja, ook nog een champignonnetje. Zelfs pannenkoekjes bakt hij vol plezier. En, jazeker, eieren!

Daarom heb ik hierna voor alle grote en kleine fans een compleet gourmetmenu. Om te voorkomen dat het een zootje ongeregeld wordt waarbij alles hetzelfde smaakt, heb ik gekozen voor een mediterraan thema, waardoor de smaken juist mooi bij elkaar aansluiten. Maar leef je gerust uit volgens eigen traditie.

In de aanloop naar kerst volgen de komende dagen allerlei recepten – in porties, om het behapbaar te houden:
– vegetarische gourmetrecepten
– gourmetrecepten met vlees en vis
– lekkere dingen om altijd op tafel te hebben
– gourmetsauzen
– recepten voor gourmetkliekjes (want ja, die heb je ook altijd!)
– het ideale gourmetstel
– anti-stanktips
– en voor de zekerheid ook wat anti-kerst-stress-tips erbij.

Plus een hoop praktische informatie over apparaten en stank. Maar eerst morgen: gourmetten, wat is dat eigenlijk?