De laatste aflevering van mijn Nederlandse culiserie alweer, we eindigen helemaal in het onderste puntje van ons land, bij het Drielandenpunt in Zuid-Limburg. Een mooie aanleiding voor een lekker recept van abrikozenvlaai.
Alle goeie dingen komen in drieën, zoals u weet. Luxe, calme et volupté. The good, the bad and the ugly. Veni, vidi, vici. De Bee Gees. Het Trio Hellenique. De Drie Zusters van Tsjechov en de gebroeders Karamazov van Dostojevski. De trias politica. De Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Maar ik geloof niet dat het Drielandenpunt in dit memorabele rijtje hoort. Ik ben er één keer geweest, jaren geleden, op een druilerige dag, toen we er toevallig langs kwamen op de weg terug van het een of ander, het zal een vakantie geweest zijn. Een hoogst onmemorabele plek, terwijl er toch heus roemruchte historie heeft plaatsgevonden.
Vierlandenpunt
Niet dat ik daar op dat miezerige moment veel oog voor had. Zo lees ik nu pas op de bijbehorende website dat het Drielandenpunt ooit een Vierlandenpunt was. Na Waterloo, u weet wel, de nederlaag van Napoleon, moesten alle grenzen op de schop. Maar nu was er toevallig in de buurt ook een felbegeerde zinkmijn, die iedereen wel wilde inlijven. In een staaltje polderen-avant-la-lettre werd het omliggende gebied in drieën verdeeld, terwijl de mijn zelf voortaan door het leven ging als mini-staatje onder de naam Neutraal Moresnet.
Vlaaipunt
Pas een eeuw later werd de boel opgeheven en voortaan officieel Belgisch grondgebied, maar tot die tijd had het de vorm van een vlaaipunt, wat dan wel weer een sappig Limburgs detail is. Maar goed, dat wist ik toen allemaal niet. In plaats van ter plekke vlaai te gaan eten, reden we door, want in de buurt zat de door vrienden warm aanbevolen kwekerij Bastin. Gespecialiseerd in mediterrane planten en kruiden die het ook in ons kouwe kikkerlandje goed doen. Aalbeek bleek toch nog een half uur rijden, maar ach, voor een zee aan lavendel (wel honderd verschillende soorten!), tijm en salie moet je wat over hebben. Helaas bleek de kwekerij gesloten, dat zul je altijd zien. Het Drielandenpunt geloof ik wel, maar de kwekerij staat nog altijd hoog, heel hoog op mijn verlanglijstje.En vlaai? Die bakken we gewoon zelf, in een rustiek-huiselijke uitvoering. Gevuld met een verrukkelijke drie-eenheid: frisse abrikozen, geurige tijm en wufte lavendel.
RECEPT
Abrikozenvlaai met lavendel en tijm
Nodig voor 6 personen:
Deeg:
250 g bloem
1 zakje droge gist (7 g)
2 eetl + 2 eetl suiker
snuf zout
50 g boter
1 + 1 ei
100 ml melk
Vulling:
750 g verse abrikozen (of 2 blikken)
75 g suiker
1 eetl (verse) tijmblaadjes
1 eetl (gedroogde) lavendelbloemetjes – zie bij INFO!
1 beschuitje
Vet een vlaaivorm (Ø 26-28 cm, hoogte 3 cm) in met boter en bepoeder met wat bloem.
Vulling: Snij de abrikozen doormidden, verwijder de pitten en snij dan elke helft in vieren. De schil mag eraan blijven. Doe in een grote kom, meng met de suiker, tijm en lavendel, laat een uurtje staan.
Deeg: Smelt de boter in een steelpan, voeg op het laatst de melk toe om iets mee te warmen. Doe bloem, gist, 20 g suiker, zout, 1 ei en de botermelk in een kom en mix/kneed rustig 5 minuten tot het van een kleverige massa verandert in een soepel deeg. Laat afgedekt 1 uur rijzen tot het volume is verdubbeld.
Hou 1/3 apart voor de bovenkant, rol de rest op een licht bebloemd aanrecht uit tot een lap van 3 mm dik, iets groter dan de vorm. Bekleed de vorm met het deeg, laat ruim afhangen over de rand (het krimpt!) en snij dan pas bij. Prik met een vork gaatjes in de bodem. Verkruimel een beschuitje erboven, dat helpt tegen de zompigheid.
Samenstellen: Doe de abrikozen erin, zonder overtollig vocht. Rol het deeg voor de bovenkant dun uit en snij in repen van 2 cm breed. Professionals gebruiken een speciaal hulpstuk om in één keer een raster te snijden, maar ik ga ervan uit dat u dat evenmin in huis hebt als ik. Bedek de vlaai kruislings met de repen en druk goed vast aan de randen. Kwast in met het andere, losgeklopt ei. Bestrooi met 20 g suiker. Laat 30 minuten narijzen. Warm intussen de oven voor op 190 °C. Bak de vlaai onderin de oven in 25-30 minuten gaar.
INFO:
Voor eetbare lavendelbloemetjes moet u de Lavandula angustifolia hebben of echte lavendel. Er is ook zogenaamde kuiflavendel (Lavandula stoechas), die heeft de bloemenwinkel al vroeg in het voorjaar, met langwerpige knolletjes waar aan alle kanten fladderige lila toefjes uit komen. Grappig genoeg heeft die als bijnaam ‘Franse lavendel’, terwijl op die beroemde lavendelvelden in Zuid-Frankrijk juist die andere soort staat, de echte. Van die taaie grijs-lila bossen, waarvan de bloemetjes zo mooi indrogen. Die bloemetjes worden ook vaak los verkocht, zelfs Verstegen heeft ze. Het enige nadeel van lavendel is dat het lastig doseren is. Te veel en het smaakt zepig, te weinig en je proeft niks. Bovendien: hoe verser de bloemetjes, hoe sterker de smaak. Dus doseren is een beetje lastig, ik zeg het er maar eerlijk bij. Hou het liever aan de voorzichtige kant.
TIP:
Te veel gedoe met die deegrepen? Nu begrijpt u waarom vlaaien vaak afgetopt worden met kruimeldeeg, dat is namelijk zó gepiept. Doe 100 g bloem, 100 g koude boter in blokjes, 75 g suiker en een snufje zout in een kom en frummel tussen uw vingers tot het van een poederig geheel vanzelf verandert in lichtgele kruimels. Blijft ook heel lang goed in de vriezer, het kan bevroren en wel gestrooid worden over elke taart naar keuze en meteen de oven in.
Dit artikel verscheen eerder in Trouw (© Koken met Karin) als laatste onderdeel van een Nederlandse zomerserie. Zie ook:
1. De Veluwe – Lamsstoofpotje met rozemarijn
2. De Wadden – Koude komkommersoep met garnalen
3. Het Gooi – Pannenkoekrolletjes uit de oven met spinazie en ricotta
4. De Flevopolder – Urker vistaart
5. De Zeeuwse kust – Griekse mosselen
6. De Kempen/De Peel – Prinsessenbonen met perzik
7. Zuid-Limburg – Abrikozenvlaai met lavendel en tijm
Kookboekentip
Wist je dat ik behalve deze website ook een hele trits kookboeken heb? Allemaal vol recepten die niet online staan. Verkrijgbaar in de boekhandel of bestel hier een gesigneerd exemplaar, met een persoonlijke boodschap naar eigen keuze.