In mijn culinaire reistocht kriskras door Nederland zijn we dit keer bij de Wadden beland. Daar valt voldoende lekkers te halen, maar ik beperk me tot die heerlijke kleine Hollandse garnaaltjes, dit keer als smaakmaker op een lekker knalgroen soepje.

Ook al duurt de boot naar Texel maar een kwartiertje, het vakantiegevoel bespringt je al meteen zodra je de haven van Den Helder uitvaart. Nu heb ik dat al op het vijfminutenveerpontje naar Amsterdam-Noord, dus misschien ben ik geen maatstaf. Maar volgens mij hoeft er geen factchecker aan te pas te komen bij de overtuiging dat een overtocht per boot zorgt voor instant plezier. Net zoals vakantie op een eiland.

Ezelsbruggetje
TV-TAS was vroeger op school het ezelsbruggetje om het rijtje Texel. Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog keurig op volgorde te kunnen onthouden. Intussen heb ik ze allemaal bezocht, maar Texel het meest, want het makkelijkst te bereiken. Liefst met trein en bus, dan zoef je lekker puh langs alle auto’s die heel lang in de rij moeten staan voor de boot. En zeg nu zelf, op het eiland kun je ook prima uit de voeten met een fiets. En het leuke is: ook al lijkt de veerpont nog zo vol, op het eiland ben je de meute zó kwijt.

Zeehonden
Maar, eerlijk is eerlijk, een van de leukste uitjes op Texel is om het eiland weer te verlaten, op een schip. In de haven van Oudeschild zijn verschillende boten waar je mee kunt om garnalen te vissen of zeehonden te spotten. Vaak allebei tegelijk. De TX10 Emmie is de meest rustieke vervoersoptie, een indrukwekkende garnalenkotter die tweemaal daags uitvaart om garnalen te vissen. Bezoekers zijn, tegen betaling, van harte welkom.

Duizenden
Vergezeld van hongerig langzij vliegende meeuwen gaan al snel buiten de haven de grote netten overboord. Na een kwartiertje worden ze alweer opgetakeld en geleegd in een grote metalen bak. Duizenden en duizenden krioelende garnalen worden via een centrifuge gescheiden van kwalletjes, krabben, kleine spartelende visjes maar ook een enkele zeester of brokstuk zwart veen. De ketel met kokend zeewater staat al verwachtingsvol te dampen. Met ons pal ernaast. In een oogwenk zijn de daarnet nog grijs-doorzichtige garnalen nu gaar en roze.

Drukken, draaien, trekken
Het toegestroomde publiek krijgt les hoe je garnalen vakkundig pelt: ‘drukken, draaien, trekken’. Eerst de achterkant eraf, dan de kop. Wij drukken, draaien en trekken dat het een lieve lust heeft want zo lekker eet je garnalen echt nergens anders. Die op de vaste wal zijn immers steevast besproeid met conserveermiddel, of ze nu door de pelmachine zijn gegaan of ouderwets in twee weken heen en weer gevrachtwagend naar Marokko. Zelfs het verschil met de ongepelde garnalen van de visboer is groot, want ook die zijn vanwege de volksgezondheid verplicht behandeld met conserveermiddel.
En nu is het gekke: de rest van de passagiers eet hooguit een paar garnalen, voor de beleefdheid. Nee, ze hoeven ook geen zak mee naar huis. Begrijpt u dat nou? Ik ben niet weg te slaan bij het garnalenbuffet en ik aanvaard met grote dank vier volle zakken als souvenir.

Hollandse of grijze
Wij zeggen doorgaans ‘Hollandse garnalen’ om deze delicatesse te onderscheiden van die soms wat smakeloze Noorse joekels. Onze zuiderburen hebben het liever over ‘grijze’ garnalen. Ze zijn prijzig, maar met een handjevol komt u al een heel eind. Ze komen namelijk vooral tot hun recht als smaakmaker, klein maar fijn. Bijvoorbeeld als garnering op deze verhollandste versie van groene Spaanse gazpacho. Haal de garnalen wel op tijd uit de koelkast, op kamertemperatuur hebben ze meer smaak dan ijskoud.

RECEPT
Koude komkommersoep met Hollandse garnalen

Nodig voor 4-6 personen:
100 g Hollandse grijze garnalen (gepeld)
2 komkommers
200 g spinazie
1 rijpe avocado
200 ml karnemelk
1 knoflookteen
1 sjalot
1 handje verse dille
3 eetl olijfolie
2 eetl sherryazijn (of wittewijn- of appelazijn)
zout & peper uit de molen

De garnalen zijn de finishing touch, die houdt u voorlopig even apart, net als één takje dille voor de garnering. Alle overige ingrediënten kunnen in de blender. Snij grote dingen wel eerst even in stukken, dat is een stuk behapbaarder voor het apparaat. De schil moet uiteraard van de avocado, knoflook en sjalot af, maar die van de komkommer mag, nee moet zelfs, eraan blijven. Pureer de boel glad en schuimig, zo lang als nodig is. Laat in de koelkast een paar uur of de hele nacht echt lekker ijs- en ijskoud worden. Belangrijk is om daarna goed te proeven, want kou vlakt alle smaken af. Te flauw? Misschien moet er nog zout of peper bij, maar ga niet meteen rücksichtlos met de zoutbus in de weer, vooral een drupje zuur doet vaak wonderen om de smaak op te halen, dus azijn of een kneepje citroen- of limoensap. Te dik? Een extra scheutje ijskoud water of karnemelk erdoor.
Giet in kopjes of kommetjes en garneer met de garnalen en de achtergehouden dille. Een sliertje van uw lekkerste olijfolie erover mag ook altijd.

TIP:
Heeft u geen blender? Met een staafmixer lukt het ook best redelijk, desnoods in porties. Al wordt het nooit zo mooi glad en fluwelig en luchtig als met een krachtige blender. Of denk eens aan zo’n ouderwetse roerzeef (passe-vite), die geeft ook een heel mooi resultaat. Verkrijgbaar in elke huishoud- en kookwinkel.

INFO:
Rode gazpacho is het bekendst, met tomaat en komkommer, maar ook in het groen bestaat hij in talloze versies. Een soep die echt ijs- en ijskoud hoort te zijn, ideaal voor snikhete zomerdagen. En liever in elegante kleine kopjes of kommetjes dan zo’n heel bord vol koude plens.

Dit artikel verscheen eerder in Trouw (© Koken met Karin) als onderdeel van een Nederlandse zomerserie. Zie ook:
1. De Veluwe – Lamsstoofpotje met rozemarijn
2. De Wadden – Koude komkommersoep met garnalen
3. Het Gooi – Pannenkoekrolletjes uit de oven met spinazie en ricotta
4. De Flevopolder – Urker vistaart
5. De Zeeuwse kust – Griekse mosselen
6. De Kempen/De Peel – Prinsessenbonen met perzik
7. Zuid-Limburg – Abrikozenvlaai met lavendel en tijm

Kookboekentip
Wist je dat ik behalve deze website ook een hele trits kookboeken heb? Allemaal vol recepten die niet online staan. Verkrijgbaar in de boekhandel of bestel hier een gesigneerd exemplaar, met een persoonlijke boodschap naar eigen keuze.