Op lezingtoernee door het land ontmoet ik dezer dagen allemaal enthousiaste mensen die me vertellen hoe blij ze zijn met mijn kookboeken, welk recept van mij bij hun thuis een hit is, dat ze dankzij mij weer lol hebben in het koken. Hartverwarmende, lieve maar vooral echte reacties van echte mensen. Daar kan geen enkele online ‘like’ tegenop.

Dat realiseer ik me helemaal na het zien van de documentaire #followme, over Instagram en de hele fake wereld die erachter blijkt te zitten. Heb je die al bekeken? Doen hoor! Je valt van de ene verbazing in de andere. Programmamaker Nicolaas Veul is uitgebreid op onderzoek gegaan en het is allemaal nog veel gekker dan je ooit zou kunnen denken.

Natuurlijk had ik al eens gehoord over nepvolgers. Niet dat iemand die ik ken dat ooit zelf zou doen, neeee, maar de ánderen… Er blijkt een complete industrie opgetuigd voor het verhandelen en vergaren van zoveel mogelijk digitale neplikes. Valsspelen lijkt de norm, faken is big business, met als hoogste doel om rijk te worden als ‘influencer’. Natuurlijk, ook ik wil graag mensen beïnvloeden om ze lekkerder te laten eten en om ze beter te laten koken, maar dan liever niet onder het etiket ‘influencer’ want dan ben je kennelijk vooral een wandelende reclamezuil, wanhopig op jacht naar zo veel mogelijk likes.

In de documentaire zit ook een Vlaamse jongen, een tikje aandoenlijk omdat hij kennelijk denkt er interessanter uit te zien met steevast een te grote bril op het puntje van zijn neus. Druk in de weer met ‘spontane’ foto’s van zichzelf, bijvoorbeeld van het eten van een hamburger. Maar hij neemt niet eens een hap, sterker nog, hij laat de hamburger na het fotograferen gewoon op straat liggen. Zelfs dat is dus nep. En voedselverspilling bovendien.

Dat deed me ineens terugdenken aan een berichtje van culicollega Monique van Loon die zich op Bali verwonderde over mallotig instagramgedrag: ‘Complete settings worden gecreëerd door de gasten, de hele tafel vol eten dat daarna weggegooid wordt, en de ober moet helpen fotograferen. Jongens doe eens normáál.’

Maar wat is nog normaal in de wereld van Instagram? Ouders die nepvolgers kopen voor hun kinderen omdat ze anders niet meetellen op school. En zelfs Hollywoodsterren met 20 miljoen volgers die er dan toch 5 miljoen bijkopen, anders ben je een loser. Is dat nou grappig of treurig? Wanneer spat deze zeepbel uit elkaar?

Ik zag de documentaire afgelopen weekend en zit er nog altijd mee in mijn hoofd. Ook ik zit op Instagram. Ik ben er 15 maanden geleden toch maar aan begonnen. Deskundologen vertellen me keer op keer dat ik meer van mezelf moet laten zien voor meer bereik. Alleen heb ik heel veel met koken en lekker eten, maar niks met selfies. Ik wil helemaal niet dansen in de branding op Ibiza met mijn verkering of pronken met mijn liefdesbaby, drie cavia’s of nieuwe kanariegele broekpak. En krampachtig in het Engels communiceren over ‘packs and sacks’ vind ik ook geen optie. Dus blijf ik dankzij het algoritme steevast hangen in de buitenwijken van Instagram, en ben ik al blij als ik op een bordje eten 50 likes krijg.
Is dat erg? Welnee. Lang leve echt contact met echte mensen. Komt dat even goed uit, donderdag mag ik weer voor een lezing naar Coevorden.

Maar die documentaire, die moet je dus vooral nog even terugkijken. Dat kan zowel op Instagram als op NPO Start.