Dennenbomen, havervelden, roze rotsen, rode huizen, water en eilandjes, dat is West-Zweden, het puntje linksonderin dat grote Scandinavische land, tussen Göteborg en Noorwegen. En wat doet een mens daar? Ik geef je graag mijn 10 reistips. En weet je wat? We doen de rest van de week gewoon Zweedse week.

1. Kasteel
Een kasteel als een plaatje, het hagelwitte Läckö Slott, met z’n stoere torens en rode daken tegen een helblauwe lucht. Erachter het grootste meer van Europa dat elke winter stijf bevroren schijnt te zijn. Binnen is het fijn dwalen door alle kruip-door-sluip-doorkamers met barok beschilderde muren en plafonds en krakende houten vloeren. Maar vergeet vooral de moestuin niet, 28 jaar geleden gestart door tuinman Simon Irvine en intussen een oase van sierlijk swingende rijen groente, sla, fruit en kruiden. Volop vogels, vlinders en hommels, vooral bij de wilde bloemen en distels, want alles wat mooi is, mag van Simon blijven staan. Knoop vooral een praatje met hem aan, dan laat hij van alles proeven.

2. Nordic cuisine
Lokaal, uit de natuur en van het seizoen, daar is de Scandinavische keuken de laatste jaren beroemd om. Groente, zeewier, paddestoelen, bessen en onkruid zijn overal doorgedrongen. Neem kok Stefan Söderholm. Die haalt alle ingrediënten uit de moestuin van Läckö Slott, om ze vervolgens te serveren in zijn pal ernaast gelegen restaurant Hvita Hjorten. Vandaag staat er snoekbaars op het menu, uit het meer uiteraard, met aardappelmousseline en een schuimige roomsaus met zojuist geplukte zuring. Plus een verrukkelijk assortiment (blad)groenten. Zo puur en vers, met stip het lekkerste bordje eten van de hele reis.

3. Vis
Wie geen vis blieft, heeft hier in West-Zweden een probleem. Alles wat zwemt in de lokale wateren, wordt geserveerd, inclusief mosselen, oesters, kreeften en langoustines. En vergeet de haring niet, op talloze manieren (tip: de zesvoudige haringproeverij Sillplankan bij Salt & Sill). Populair zijn ook Gubbröra, een lekker smeuïge eiersalade met ansjovis en de blauwe tubes met Kalles Kaviar, zout-zoete kabeljauwkuit voor op gekookte eieren. En dat alles met dille, heel veel dille.

4. Seafood safari
Ga vooral het water op, zoals met Lars en Adriaan die mosselsafari’s organiseren vanuit Lysekil. Op een vissersbootje uit 1952 tuffen we door de diepblauwe wateren waar de roze rotsen zo mooi bij afsteken. Even verderop is de mosselkwekerij waar de zwarte schelpen aan lange touwen in de fjord hangen, gulzig bekeken door de vele eidereenden. Even verderop zijn ook oesterbanken, zowel met lokale platte oesters als de overal oprukkende Japanse. Dit gebied is al 250 jaar bij Lars in de familie, inclusief eilandje met zelfgebouwde hut. Daar maakt hij zoveel oesters open als we maar willen en kookt hij met wat groente, room en wijn een lekkere pan vol mosselen. Daarna is er koffie met door zijn vrouw gebakken taart. We mijmeren over het water met aalscholvers, speuren naar zeehonden en willen we hier nooit meer weg. “Dit is het goede leven,’ beaamt Lars.

5. Geen haast
Zou het komen door de vele snelheidscamera’s? Of dat je overal maar 80 mag? Of die tractor waar je ook op de ‘snelweg’ steevast achter belandt? Feit is dat je hier geen haast moet hebben, maar dat heeft zo te zien ook niemand. De bewoners zijn relaxed, de sfeer is ongedwongen en dat Zweeds klinkt ook al zo blijmoedig, om te beginnen met overal de begroeting ‘Hej!’. Binnen no time bent u hier helemaal ontstresst, let maar op. En dat komt goed uit, want vanwege al die fjorden en inhammen moet u vaak omrijden. Tip: er zijn allerlei (gratis) autoferry’s die weliswaar soms meer tijd kosten, maar is dat niet het ultieme vakantiegevoel, zo’n boottochtje?

6. Kaas
Zweden zijn dol op kaas, ze serveren het zelfs bij haring en garnalen. Toch komt veel kaas uit het buitenland, een doorn in het oog van Sofia die de kaashandel van haar moeder Sivan runt. De kaasmakerij zit al sinds 1875 in de familie, maar in plaats van zelf maken zijn ze nu gespecialiseerd in kaas inkopen en die dan vakkundig laten rijpen. Heerlijke kazen, allemaal lokaal, allemaal anders. Ze ogen jong door de bedrieglijk lichtgele kleur, maar wat een smaakweelde. Sivans Osthandel zit letterlijk in the middle of nowhere, maar is beslist de reis waard. Er is een leuk café met terras (open van 14-20 uur), en naast uiteraard kaas verkopen ze ook zelfgebakken brood en ronduit verrukkelijk knäckebröd.

7. Leuke dorpjes
Zo pittoresk maakt u het zelden mee. De kust van Bohuslän zit vol leuke havenplaatsjes met dobberende bootjes. En dan die huizen! Variërend van simpele rode, elegant met wit afgebiesde boothuisjes tot fondantkleurige Pippi Langkous-villa’s, maar dan wel piekfijn onderhouden. Met stip op één: het dromerige vissersdorp Fiskebäckskil, vol wandelpaadjes en doorkijkjes naar zee. Hier wilt u meteen blijven wonen.

8. Buitenleven
Zweden doen niet moeilijk over een spatje regen, hup naar buiten allemaal, wandelen, fietsen, kayakken, zeilen. De winters zijn streng, maar de zomers vaak mooi, en anders hebben ze op elk terras dekentjes voor als het toch fris optrekt. Wandelmogelijkheden te over, zoals bij Ramsvik, waar u kunt wandelklauteren over de roze rotsen, met fenomenale uitzichten over zee. Ook een aanrader is Pilane. Een grafveld uit de Neolitische periode, met bijbehorende grafheuvels en steencirkels, maar in de zomer is het vooral een beeldentuin met elk jaar nieuwe kunstwerken, waar de schapen doodgemoedereerd tussendoor kuieren.

9. Slapen en eten
Bijzonder overnachten kan op tal van plekken. Bjertorp Slott is een landgoed uit 1914, met beeldschone kamers, dito badkamers en een opgezette beer bij de voordeur. Slipens biedt smaakvolle moderne kamers midden in de lekker rommelige haven van Fiskebäckskil. Salt & Sill is een drijvende doos met compacte kamers van waaruit u meteen de zee in kunt plonzen, inclusief memorabel uitzicht vanaf het zonneterras op het dak. Naturum Viktoriahuset is een fraai vormgegeven houten hotel pal naast het Läckö Slott (zie hierboven bij tip 1), met eigen strandje aan het meer. Alle vier hebben ze een uitstekend restaurant.

10. Fika
Last but not least, dit is natuurlijk het land van de fika, de koffiepauze-met-iets-lekkers, lees hier verder.

Dit artikel verscheen eerder in Trouw (© Koken met Karin) als onderdeel van een Europese serie.

Hej! Het is deze week Zweedse week. Hierna volgen nog: fika, kanelbullar (uiteraard met recept), hoe organiseer je een Zweedse borrel plus een boekentip.