Een grappig citaat onlangs in NRC. Robbert de Vreede, Unilevers marketingdirecteur voor de Benelux, beklaagt zich over consumenten: “Als ze ervan overtuigd zijn dat pakjes en zakjes slecht zijn, zijn ze door ons moeilijk te overtuigen van het tegendeel. Het zou goed zijn als wetenschappers en het Voedingscentrum zich vaker uitspreken.” Maar die waarschuwen juist alom voor sterk bewerkt voedsel. Net als de Nierstichting, die onophoudelijk wijst op het schadelijke effect van te veel zout eten. En wat zijn de grote boosdoeners? Toch echt pakjes en zakjes, niet dat snufje zout dat u zelf bij de piepers doet.

“Sommige partijen vinden dat we bepaalde producten in een kwaad daglicht stellen,” vertelt Programmamanager Preventie Annemiek Dorgelo van de Nierstichting, “maar het is gewoon een feit dat er te veel zout zit in pakjes en zakjes.” Van 10 tot 24 maart organiseren ze daarom een Zoutchallenge, om mensen uit te dagen twee wekenlang te minderen met zout. Dorgelo: “Het gaat ons om de bewustwording van de consument. We zijn blij dat het nu verplicht is om het zoutgehalte op producten te vermelden, in plaats van alleen maar natrium, zodat je het zelf moest omrekenen. Maar het blijft voor consumenten niet makkelijk.”

De zelfs door de overheid vurig gewenste verbeteringen op het gebied van zout, maar ook suiker en vet, schieten nog niet echt op. Honig kondigde ruim een jaar geleden met veel tamtam aan dat ze de e-nummers gingen verwijderen uit hun pakjes, maar uit onderzoek van de Consumentenbond blijkt dat er nog doodleuk evenveel zout in zit. Neem de Honig Franse champignonsoep (“Verantwoorde keuze”).

Uit een pakje: Honig Franse champignonsoep
Bouillon (soja), tarwebloem, zetmeel, champignons 1,3%, palmvet, zout, glucosestroop, champignonextract 0,1%, smaakversterkers (E621, E627, E631), melkeiwit, kruiden (peterselie, laurier), specerijen (peper, kurkuma, kruidnagel, foelie), emulgator (E471), aroma.
Zelf toevoegen: 250 g champignons, 2 eetl. verse bieslook.

Per bord krijgt u 2 gram zout binnen en bij gebrek aan champignons – die moet u zelf toevoegen – is zo’n pakje feitelijk niet meer dan een peperduur bouillonblokje. In het nieuwe pakje ‘Meer dan lekker Champignonsoep’ zijn de smaakversterkers eruit geknutseld, krijgt u nog steeds 2 gram zout per bord én bent u een kwartje duurder uit. Tel uit uw winst.
Het is en blijft allemaal toch vooral een kwestie van marketing. Zo zout als bij Honig heeft u het echter vast nog niet gegeten: bij wijze van reclamecampagne op Facebook laten ze een gezin met drie kleine kinderen een jaar lang verplicht eten uit hun pakjes. Ik ben dus maar een tegencampagne begonnen, 365 dagen zonder pakjes, samen met zes gezinnen die de pakjes juist manmoedig laten staan. Om de uitdaging ook voor u thuis te vergemakkelijken, heb ik vast een lekker champignonsoepje.

Zelf Franse champignonsoep maken?
Nodig voor 4 personen:
500 g kastanjechampignons
125 ml crème fraîche
1 ui
2 knoflooktenen
25 g boter
1 à 2 paddestoelenbouillonblokjes (tip: Star)
wat takjes peterselie
zout & peper uit de molen

Snipper de ui. Smelt de boter in een soep- of braadpan (dikke bodem) en fruit de ui zachtjes 5-10 minuten. Voeg tegen het eind de knoflook toe uit de knijper. Snij intussen de champignons in dikke plakjes, of als het kleintjes zijn in kwarten. Doe in de pan en bak op hoger vuur tot ze zacht en bruin beginnen te worden. Giet er 1 liter kokend water bij plus bouillonblokje(s). Breng aan de kook en laat onder een deksel 10 minuten sudderen. Doe de helft (vocht plus champignons) in de blender en voeg de crème fraîche toe. Pureer glad. Doe weer terug in de pan (waar de andere helft van de soep dus nog in zit) en roer de gehakte peterselie erdoor. Breng op smaak met zout en peper. Lekker met een geroosterd boterhammetje erbij.

TIPS:
• Het gangbare bouillonblokjesadvies is 1 blokje per 500 ml vocht, dus 2 blokjes per liter. Maar u weet: bouillonblokjes bestaan voornamelijk uit zout, dus probeer het eerst eens met de halve hoeveelheid. Er zitten zo veel champignons in deze soep, dat er genoeg smaak in zit. Overigens, zelf bouillon trekken kan natuurlijk ook, maar de ervaring leert dat u tóch meestal gewoon een blokje gebruikt, dus dan kan ik u maar beter een lekker blokje adviseren, niet?
• Blus de champignons eerst af met een glas witte wijn. Of voeg helemaal op het laatst een scheutje droge sherry toe.
• Laat wat tijm of rozemarijn meefruiten met de ui.
• Ook heel Frans (sic!) is de variatietip van Honig: voeg 125 g taugé toe.
• Natuurlijke smaakversterker: bak wat geweekte gedroogde paddestoelen (funghi porcini/eekhoorntjesbrood) mee, en doe vooral ook het gezeefde weekwater in de soep.

Dit recept verscheen eerder in Trouw. Copyright: Koken met Karin.

P.S. De smaak te pakken gekregen van het koken zonder pakjes? Dan zijn er mijn antipakjeskookboeken Koken met Karin Zónder pakjes & zakjes, het vervolg, dat luistert naar de titel Zónder pakjes & zakjes 2, of handig deel 1 + 2 samen in de voordelige dubbeldikke verzamelbundel Het grote zónder pakjes & zakjes boek. Plus natuurlijk de kersverse nieuwe aanwinst: Slim zónder pakjes & zakjes.