Nederlanders hebben de wonderlijke reputatie dat ze op vakantie de spreekwoordelijke aardappels zelf meezeulen in kofferbak of caravan. Slimmer is om juist lekkere dingen uit het buitenland mee terug te nemen. Neem Frankrijk, nog altijd met stip ons favoriete vakantieland. Een bezoekje aan de hypermarché is een feest. Zoveel keuze, zoveel heerlijks. Tweehonderd meter yoghurtjes, twaalf soorten gerookte zalm, een allée met kaas, om over het wijnaanbod nog maar te zwijgen. Voor je het weet ben je uren boodschappen aan het doen. Daar moet je thuis natuurlijk niet aan denken, maar op vakantie is het een fijn tijdverdrijf. Alhoewel, dankzij de globalisering vind je veel producten ook in ons land, wat stiekem een beetje jammer is.
Vorig jaar al in de krant maar op veler verzoek nu opnieuw hier online in het zonnetje: Alle 13 goed (in willekeurige volgorde). Ik ga naar Frankrijk en ik neem mee terug …:
1. Fleur de sel
Tegenwoordig verkrijgbaar in menig Hollandse super, maar mag desondanks niet in dit lijstje ontbreken. Sterker nog: mag in geen enkel huishouden ontbreken. Fijn knisperzeezout uit bijvoorbeeld La Guérande (Bretagne) of de Camargue (Middellandse Zee) dat naar verluidt alleen ontstaat bij een bepaalde windrichting en nog altijd handmatig wordt geoogst. Ideaal als krokante last minute smaakmaker bij salades, mozzarella, alle vormen van bereide eitjes, geroosterde groente, gebakken vis, vlees van de barbecue, tja, bij wat eigenlijk niet?
2. Crème fraîche d’Isigny
Stevig, geelwit en zeldzaam vol van smaak, werkelijk géén vergelijking met dat armzalige spul in plastic kuipjes van bij ons. Bij warme appeltaart, zalmtoastjes, gepofte aardappels. Zelfs alleen maar opgeleukt met wat zout, peper en bieslook of een kneepje citroen, blijft iedereen je gelukzalig vragen naar het recept van ‘dat heerlijke sausje’. En nee, er bestaat geen light versie van.
3. Zoute boter
Een must voor boterliefhebbers, de boter met zoutkristallen (zie ook 1) die zo fijn tussen je tanden knisperen. Ideaal in combi met knapperig stokbrood, helemaal samen met ham en wat van die cornichonnetjes (zie 4). Of gewoon thuis op de aardappels. Ik zeg: Opperdoezer ronde.
4. Cornichons
Wij noemen ze thuis liefkozend ‘cornichonnetjes’ vanwege hun petieterige formaat. Deze augurkjes zijn niet zoetzuur, zoals meestal bij ons, maar echt zuur. Heerlijk om salades mee op te peppen (vooral het romige genre: aardappel-, kip, – tonijn-, eiersalades), maar ook onmisbaar als tegenwicht bij de vettigheid van paté en rillettes.
5. Mayonaise
Nederlanders zijn onverbeterlijke zoetekauwen. Al onze mayonaises bevatten een ferme schep suiker, een affront voor de ware liefhebber. Die uit Frankrijk zijn lekker zuur, zoals het hoort. Deze van Bénédicta is vol-romig en toch subtiel, al is die van Amora – met extra veel Dijonmosterd – ook een aanrader.
6. Lange vingers
De hypermarché bevat doorgaans een uitgebreide selectie aan lange vingers om oogstrelende charlottes mee te maken, let vooral op de ‘biscuits à la cuillère’, die zijn veel luchtiger en eleganter dan de gewone ‘boudoirs’. Een speciale vermelding voor de krokante roze exemplaren uit Reims. Klassiek om te dippen in de champagne (dé versnapering op bruiloftsrecepties) maar ook om, al dan niet verkruimeld, desserts mee te maken.
7. Vanille
Dankzij de voormalige koloniale connecties is er volop echte bourbonvanille beschikbaar uit La Réunion of Madagaskar. Niet die dubbelgevouwen kleine uitgedroogde stokjes van bij ons, maar lange, zachtglanzende, weldadig geurende, soepele peulen. Echte smaakbommen.
8. Taartdeeg
Even een taart of quiche maken wordt een fluitje van een cent met het in Frankrijk alomtegenwoordige kant-en-klaar gekoelde taartdeeg. Groot, rond en opgerold met bakpapier en al zodat het meteen de taartvorm in kan. Geen ontdooien, geen aanelkaargefrut, geen afwas, ideaal. In drie soorten: pâte feuilletée (bladerdeeg), pâte brisée (universeel inzetbaar deeg), pâte sablée (zanddeeg), van tig verschillende merken. In Nederland begint het langzaam door te dringen, zij het helaas niet in roombotervariant.
9. Confit de canard
Blikken met gekonfijte eendenbouten, langzaam gaar gestoofd in hun eigen vet. Bereiden is een eitje: op een rooster (met lekbak!) in een hete oven opwarmen en vooral het vel knapperig laten worden, eventueel met behulp van de grill. Het resterende vet in het blik vooral niet weggooien, maar aardappels in bakken. Hemels heerlijk.
10. Radijsjes
Franse radijzen zijn niet van die gezellige rode bolletjes, maar langwerpig rood met een wit uiteinde en veel pittiger. Fransen eten ze liefst in combinatie met een klontje zoute boter (zie 2) en crispy stokbrood, bij wijze van borrelhapje. Tip voor volgend voorjaar: zelf zaaien gaat heel makkelijk
11. Blikvis
De Fransen hebben het inblikken van vis tot een ware kunst verheven. Bezoek in Bretagne vooral eens de fabriek van La Belle Iloise of la Quiberonnaise, leuk om te zien hoe de sardientjes keurig op maat worden geknipt zodat ze netjes in hun beeldschoon gedecoreerde blikjes passen. Het nec plus ultra zijn de verfijnde sardines van La Perle des Dieux, en dan weer met name de ‘millésimées’. Kunnen tien jaar worden bewaard – elke zes maanden even omdraaien – en worden naar het schijnt met het jaar lekkerder.
12. Geleisuiker
De hele zomer hebben de supermarkten complete jamschappen ingericht met diverse soorten geleisuiker (ook in tienkiloverpakking), potten, weckflessen en niet te vergeten echte koperen ketels, waar ik dit jaar eindelijk voor gezwicht ben. Deze geleisuiker op basis van rietsuiker (blond de canne) is al jaren mijn favoriet. Levert een zeldzaam mooie jamstructuur op.
13. Chocopasta
Move over, Nutella. Dit is grotemensenchocopasta, met knapperige stukjes hazelnoot. Elke supermarkt heeft zijn eigen huismerk maar ik kan u verzekeren: deze is de lekkerste. Verkrijgbaar bij Vival/Casino.
Oh, en dan vergeet ik nog: Puy-linzen, caramels au beurre salé, rillettes, gerookte eendeborstfilet, mosterd, frambozenazijn, walnotenazijn, allerhande soorten olie, boekweitflensjes, amandelpoeder…
Nederlandse verkoopadressen (voor wie het land niet uitgaat):
Het hanzehuis: winkels in Groningen, Zwolle en Amsterdam, maar ook een webwinkel
Bommels Conserven: webwinkel, maar ze leveren ook aan delicatessenwinkels door het hele land.
Souvenirs de France
P.S. Deze zomer in Trouw wederom aandacht voor Frankrijk: in een heuse Tour de France reis ik zeven weken lang het land door op zoek naar lokale gerechten, uiteraard met het recept erbij. Een week later ook hier online.