Een onverwachts razend-interessant boek, dat Zout suiker vet. Zeker voor wie de zoveelste litanie verwacht tegen de voedingsindustrie die boos en kwaadaardig is en ons allemaal te dik heeft gemaakt. Ja ja. En dan ook nog die ondertitel ‘Hoe de voedselindustrie ons in zijn greep houdt’, wat volgens mij overigens ‘haar greep’ zou moeten zijn, ook dat nog.

Ex-medewerkers
Maar ik heb het in één ruk uitgelezen. De Amerikaanse onderzoeksjournalist Michael Moss (New York Times) laat zien hoe veel narigheid er gewoon geleidelijk is ingeslopen. Er was heus geen vooropgezet duivels plan van de industrie, maar inmiddels is obesitas inderdaad overal en kunnen we eigenlijk niet meer terug. Drie jaar lang ontmoette hij een compleet arsenaal aan (meestal ex-)medewerkers van grote voedingsbedrijven en dankzij hun verhalen leest het boek als een trein.

Vreugde
Over hoe Coca Cola vol zit met oprecht enthousiaste mensen die overtuigd zijn van het feit dat ze de wereld zoveel vreugde brengen en intussen gewetenloos armlastige ‘heavy users’ bestoken. Over bevlogen wetenschappers die van alles ontdekten over de verslavende krachten van zout, suiker en vet, waarna die kennis met behulp van slimme marketing werd ingezet om mensen nóg meer producten te laten kopen en eten. Want ja, bedrijven moeten nu eenmaal winst maken, zeker met de hete adem in de nek van zowel concurrenten als aandeelhouders.

Lunchables
Wij maken ons hier druk om het ongezonde Nationale Schoolontbijt, maar in Amerika hebben ze de Lunchables. Die zijn pas erg: voorverpakte ‘bouwpakketjes’ met worst, kaas en crackers of zelfs met koude (!) pizza en hot dogs, speciaal voor kinderen om mee naar school te nemen. Het verhaal van uitvinder Bob Drane is bijna grappig. Hij bedacht het officieel om drukke moeders het leven makkelijker te maken maar eigenlijk vooral om werkgelegenheid te behouden voor de noodlijdende worstfabriek. Kinderen vonden het reuze cool, en daar werd in reclames ook meedogenloos op ingespeeld. Of zoals Moss het formuleert: “Het gaat niet over voedsel, het gaat om de emotionele zwakte van kinderen”. Bob Drane, met gevoel voor understatement: ‘Achteraf gezien hadden we beter op de voedingswaarden moeten letten. Misschien was het resultaat niet het best denkbare product, maar de bedoeling was goed.’

Broccoli
Een boek vol goede bedoelingen en treurige uitwassen. Want het meest verslaafd aan zout, suiker en vet is de industrie zelf. Inmiddels heeft Moss trouwens een reclamebureau ingeschakeld om te kijken of ze hun geraffineerde tactieken met vergelijkbaar succes eens kunnen botvieren op broccoli, zoals je hier en hier kunt lezen. Of kijk vandaag in Trouw voor het uitgebreide interview dat ik had met auteur Michael Moss. Of lees hoe ik me door hem liet inspireren om zelf Tucjes te bakken (incl. recept).

Michael Moss, Zout, suiker, vet – Hoe de voedselindustrie ons in zijn greep houdt, ISBN 9789048818921, uitgeverij Carrera, € 19,90.