Wat is het toch met documentaires over eten? Vol verwachting klopt het hart, maar het valt altijd toch tegen. Zo ook De Smaak van de Ziel, vanavond op televisie. Aan prachtige beelden geen gebrek, maar voor de niet-ingewijde is er geen touw aan vast te knopen. ‘Over twee koks en een proever’ luidt de ondertitel, en inderdaad, er komen twee koks en een Michelin-inspecteur in beeld. Hoe ze heten wordt er niet bijgezegd, dat wordt je kennelijk geacht te weten. Daarom vertel ik het er maar even bij: het gaat om Erik van Loo en Cees Helder, de huidige en vorige chef-kok-eigenaar van het Rotterdamse restaurant Parkheuvel.
Snor en baard
De naam van de inspecteur valt gans terloops na 33 minuten, de nu toevallig weer veel in het nieuws zijnde Paul van Craenenbroeck. Dan heb je hem al menig hapje naar binnen zien werken, wat in extreme close-up met die snor en baard niet altijd even appetijtelijk is om naar te kijken, en dan heb ik gelukkig niet eens een breedbeeld televisie. Daar tegenover staan zoals gezegd tal van fraaie beelden. Van koks die werken in de keuken, kreeft opensnijden, vis fileren, broodjes rollen, een oestertje savoureren. Ook zijn er passages op zee, met kreeftenvissers en oesterkwekers, en zelfs een kudde schaapjes huppelt voorbij.
Gehaktbal
De titel van de documentaire is ontleed aan een uitspraak van Van Loo: “Koken is je ziel weggeven”. Weggeven? Of bedoelt hij delen? Dat hij een begenadigd vakman is, zie je overduidelijk, maar het fenomeen smaak blijft iets ongrijpbaars. Bij Cees Helder overheerst de weemoed dat zijn chef-bestaan ten einde is. Leukste moment is als hij vertelt dat hij na zijn pensionering bij de slager nooit iets kon vinden dat aan zijn hoge eisen voldeed, en dat hij daarom elke dag maar weer thuiskwam met twee gehaktballen. Tot zijn vrouw er genoeg van kreeg. Die komt ook zonder introductie aan het woord, net als de kennelijke vrouw van Van Loo. Zoals alle sprekende hoofden slechts voor hooguit tweederde in beeld. Artistiek bedoeld maar voor de kijker vooral hinderlijk.
Sneeuw
Ben ik een zeurpiet? Heus, voor culinair geïnteresseerden valt er visueel genoeg te beleven. Niet in de laatste plaats de beeldschone gerechten, zoals de asperges flower power, waar je spontaan van gaat wenen. Alleen, waarom o waarom staat van Loo nou midden in een weiland in de sneeuw een schaap te slachten? Raadselachtig.
De smaak van de ziel, regisseur Robbert So Kiem Hwat. Vanavond te zien op Nederland 1
