Hij is af! De Culinaire Kalender voor 2012. Althans, ik heb het manuscript voor de lekkerste scheurkalender van ons land zojuist ingestuurd naar de uitgeverij, waarmee ik zowaar 3 dagen voor lig op de deadline. Tijd voor een zelf-interview over het maakproces.
Hoe werkt dat nu, zo’n kalender schrijven?
Het begint met verzamelen. Het hele jaar door knip ik stukjes uit kranten en tijdschriften. Nieuwsberichten, onderzoeken, grappige quotes, alles wat maar over eten gaat en wat ik misschien wel eens kan gebruiken. En alles wat ik kook schrijf ik in een schriftje, zodat ik de recepten t.z.t. kan gebruiken.
En dan?
Dan begin ik ergens begin januari met het opporren van mijn kalendercollega Onno Kleyn, die ook de helft van de inhoud voor zijn rekening neemt. Na een dag of wat volgt dan het over-de-schutting-gooi-moment: dan deponeert hij een berg teksten en recepten via de e-mail, waar ik vervolgens naar hartelust in ga knippen en plakken om hapklare brokken te creëren voor de kalender.
Vind ‘ie dat zomaar goed?
Sterker nog, dat vindt hij prima. En vervolgens ga ik ook aan de slag met mijn eigen online bak met recepten en teksten die ik vervolgens ook allemaal ga herschrijven en inkorten.
Inkorten?
Ja, alles moet over het algemeen meestal korter. Vorig jaar hadden we een vrij klein lettertype, en daardoor bleek het allemaal toch wat minder goed leesbaar. Daarom is voor 2012 het lettertype iets groter, maar daardoor past er dus wel minder tekst op een blaadje.
Begin je gewoon te schrijven bij 1 januari 2012?
Eerst begin ik heel administratief met een excel-schema waarin ik voor het hele jaar de data zet, inclusief feestdagen en vrijdagen, want dan is er altijd een weekendrecept. En dan begin ik met puzzelen: welk recept past waar? En welke tekst danwel recept is daar dan weer een logisch vervolg op? Zo hou ik beter overzicht om te zorgen dat de lezer straks een logische volgorde krijgt, waarbij je al meanderend van het een naar het ander gaat.
Wordt er nog gekookt?
Niet alles, maar de recepten waar ik over twijfel, of waarvan ik bijvoorbeeld de hoeveelheden niet helemaal duidelijk heb genoteerd, die maak ik opnieuw, zodat ik zeker weet dat het klopt. En ach, eten moet een mens toch.
Hoeveel recepten zitten er nou in?
Ik probeer een verhouding van 50-50 aan te houden tussen recepten en lekkere verhalen over eten. Het is namelijk ook een leeskalender. Maar in mijn excel-schema kan ik dat prima bijhouden en ervoor zorgen dat er een gelijkmatige afwisseling is.
Grappig, zo’n schema.
Nou, zo grappig is het niet altijd, want op die manier kan ik ook precies zien hoeveel lege blaadjes ik nog heb, en in het begin lijkt het werkelijk niet op te schieten. ‘Nog 534 blaadjes te gaan’, daarvan kan de moed je soms in de schoenen zinken…
Huh? Een jaar heeft toch 365 dagen?
Ten eerste is 2012 een schrikkeljaar, dus dat zijn 366 dagen. Maar bovendien zijn de blaadjes dubbelzijdig (ja, je krijgt bij ons waar voor je geld!), dus dat zijn er 732! Maar goed, intussen is dit mijn vierde kalender en weet ik dat ik gewoon stug moet doorgaan, dan komt uiteindelijk vanzelf het heuglijke moment ‘Nog 0 blaadjes te gaan’.
En dan is ‘ie klaar?
Eh nee, dan begin ik met het daadwerkelijk in één document zetten van alle teksten en begint het fijnslijpen. Past alles erin? Moet ik nog wat inkorten? Waar is nog ruimte voor een leuke toepasselijke quote? Daarvan heb ik er werkelijk bergen en bergen verzameld, over alle mogelijke onderwerpen en in verschillende talen.
Maar dan is ‘ie klaar!
Nee, dan is er nog een laatste correctiefase waarin ik kleine dingen stroomlijn. Onno en ik hebben elk onze eigen stijl, dat moet ook vooral zo blijven, maar de praktische dingen probeer ik wel hetzelfde te doen. Zo zegt Onno bijvoorbeeld altijd ‘teen knoflook’ en ik ‘knoflookteen’ in de ingrediëntenlijst, daar maak ik vervolgens overal ‘knoflookteen’ van. Tja, ik ben lekker de baas. En ik let op dingen als paddestoel-paddenstoel, bereiden-bereidingstijd, fijngehakt-fijn gehakt. Dan heeft de corrector straks minder werk.
En dan gaat het naar de uitgeverij?
Nee, dan mag Onno het hele manuscript eerst nog lezen om te kijken of hij het er mee eens is en dan, ta-daaaaa, mag ‘ie naar de uitgeverij. Daar gaat vervolgens een redacteur ermee aan de slag, plus een corrector. Die correcties komen weer terug naar ons. Daarna gaat de vormgever aan het werk met de definitieve tekst, en komt de kalender in opgemaakte pdf-vorm weer naar ons.
Dan naar de drukker?
Yep. Zodat de kalender ergens in augustus al in de winkel ligt. Ruim op tijd voor de sinterklaaskadootjesinkoopperiode!
Onno Kleyn & Karin Luiten, Culinaire Kalender 2012, uitgeverij Van Dischoeck, ISBN 9789047515401, € 14,99, verkrijgbaar vanaf 18 augustus 2011.
Naschrift:
De kalender is verschenen en ligt nu overal in de winkel! Zie hier het eindresultaat!
