Ik ontdekte dat we in De Heimweekeuken (mijn zaterdagse rubriek in Trouw) nog nooit een drankje hebben gehad, dus in het kader van de broodnodige variatie gaat het vandaag over gemberbier. Of liever gezegd ginger ale, want zo noemt mijn kokende/illustrerende collega Yvette van Boven dat zelfgemaakte drankje uit haar jeugd in Ierland.
Muesli-ouders
Yvette: “Ik heb echt van die muesli-ouders. Mijn moeder was van de verantwoorde opvoeding, geen snoep, alles zonder suiker, houten speelgoed, geen televisie. Hooguit een derdehands Barbie, maar dan wel met zelfgenaaide kleertjes en zelfgetimmerde meubeltjes. Mijn vader werkte als tuin- en landschapsarchitect in Ierland; pas op mijn tiende kwam ik naar Nederland. In de jaren 60-70 was er nog niet zoveel in het arme Ierland, dus zelf maken was er heel normaal, van jam tot Christmas pudding. In de koelkast groeide altijd een yoghurtplant (een soort kwal) en mijn zusje Sophie en ik bakten shortbread en maakten onze eigen kaas.
Zoemzoem
We woonden in Dundrum, vlakbij Dublin, in heel klein straatje waar alle kinderen alsmaar bij elkaar de tuinen door renden. Ik weet nog goed dat de buren een fizzy popmachine kregen. Een plastic gevaarte waar je pillen in moest doe, dan een flesje eraan hangen, zoemzoem, en dan had je priklimonade in allerlei knalkleuren. Elk kind mocht zelf een smaakje kiezen uit een doos met allemaal buisjes. Het zorgde voor een ware limonadehausse in de straat. Maar het mocht niet elke dag, ik denk omdat buurvrouw Margret dat te duur vond worden met al die kinderen. Meestal kregen we gewoon zwarte thee, met heel veel melk erin.
Stoer
Die machine heeft enorme indruk gemaakt want oh, wat vonden mijn zusje en ik dat geweldig gaaf. Dat wilden wij ook! Maar frisdrank was slecht voor onze tanden, dus wij kregen thuis verantwoorde zwarte bessensiroop aangelengd met water. Totdat mijn moeder begon met het maken van ginger ale, gemberbier. Nu hadden wij ook koolzuurlimonade, maar dan tenminste zonder rotzooi. Wij vonden het bovendien reuze stoer, je had toch het gevoel of je alcohol dronk.”
Recept gemberbier (ginger ale)
Nodig voor 1½ liter:
2 duimlengtes verse gember, sap van 1 citroen, ± 1½ liter lauwwarm water, 150 g rietsuiker (of naar smaak), ¼ theelepel gist, 1 schone petfles van 1½ liter inhoud
Yvette van Boven heeft het alles zelf maken met de paplepel ingegoten gekregen, wat resulteerde in een dik kookboek dat een dezer dagen verschijnt: Home made (uitgeverij Fontaine). Een boek vol recepten uit haar jeugd in Ierland, maar ook van kampeervakanties in Frankrijk en van haar eigen restaurant en cateringbedrijf in Amsterdam.
Dit recept van gemberbier komt uit het boek en is een heerlijke en zeer verfrissende dorstlesser. Ondanks de naam is het toch echt limonade, zonder alcohol. Het koolzuur ontstaat door de toevoeging van gist, waarvoor je gewone droge gist neemt uit zo’n zakje. Je kunt het zelf zo gemberig of citroenig maken als je wilt. De rietsuiker zorgt voor een beige kleurtje, maar het drankje is wel wat lichter dan kant en klaar in flessen gekochte ginger ale.
Bereiding:
Rasp de gember op een fijne rasp tot pulp. Doe dat in een kom en roer het citroensap erdoor. Giet een deel van het lauwwarme water erbij en roer de suiker en de gist erdoor tot het wat oplost (hoeft niet helemaal). Giet alles door een trechter in de petfles en vul de fles bij met het water tot circa 5 cm onder de rand. Doe de fles vooral niet te vol, dan kan hij ontploffen. En neem om diezelfde reden altijd een plastic fles, geen glazen fles. Laat het nu zeker 12 uur op kamertemperatuur staan. Net zo lang tot de fles keihard voelt. Dan is het goed gaan gisten. Laat het anders nog even staan, maar doe dit maximaal 48 uur. Zet de fles dan gelijk in de koelkast om ijskoud te worden. Wees voorzichtig met het losdraaien van de dop! Schenk eventueel eerst nog door een theezeefje; de gemberpulp zit vooral in de eerste twee glazen, maar vies is het niet, je kunt het ook gewoon opdrinken. Serveer eventueel met schijfjes citroen en ijsblokjes.