Ach wat een uitkomst! Het verscheen al in 2004 maar is onlangs opnieuw uitgebracht omdat het kennelijk in een grote behoefte voorziet, het Culinair woordenboek Engels-Nederlands. Auteur Liesbeth Spreeuwenberg moet er een flinke dobber aan gehad hebben. In haar inleiding schetst ze beeldend over een huis, keuken en handtas vol notitiebriefjes, want als je eenmaal aan een dergelijk project begint, is het einde vaak zoek. En inderdaad: haar eerste schatting was 2000 woorden maar het werden er uiteindelijk 9000. En oei, dan keek ook nog eens betweter annex allesweter Johannes van Dam mee over haar schouder, je moet het maar aandurven.
Taal en koken
Dit boek is niet alleen een uitkomst voor kookboekvertalers, maar leuk voor iedereen die bijvoorbeeld naar Engelse kookprogramma’s kijkt of in z’n algemeenheid geïnteresseerd is in taal en koken. Ik mag bijvoorbeeld graag bladeren in de visboeken van Alan Davidson, en me verbazen over de totaal verschillende namen die in diverse landen gehanteerd worden voor hetzelfde visje. Niet zelden kom ik na een vakantie thuis met een briefje vol onbekende dingen die ik gegeten heb die ik nog eens op wil zoeken.
Fruit cake is geen fruitcake
Het leuke van dit boek is dat het geen sec woordenboek is, maar eentje met uitleg en context. Neem nou het lemma ‘fruit cake’. Staat er dan ‘fruitcake’ bij als vertaling? Nee. ‘In GB met kerstmis en andere hoogtijdagen (huwelijk e.d.) traditioneel gegeten compacte, rijkgevulde cake. Minstens de helft van het gewicht van de cake moet uit gedroogd fruit bestaan. Andere veel gebruikte ingrediënten zijn alcohol (meestal brandy) en gemalen amandelen. De cake wordt vaak maanden van tevoren gemaakt, zodat hij kan rijpen.’ Het gaat van soubise langs souchong naar soufflé, sourdough en soursop. Heerlijk toch?
Desdemona-taartje
Kaassoorten worden uitgelegd, bij groente staat de Latijnse naam erbij, en bij de gurnard (poon) staat ook een verwijzing naar de Grey gurnard, Red gurnard, Tub gurnard en Streaked gurnard. Kijk, daar kan Davidson nog een puntje aan zuigen. Bovendien ontdek ik alsmaar leuke dingen die ik nog niet wist. Zoals dat er speciale custardtaartjes zijn vernoemd naar Othello, Desdemona en Iago of dat een Polish sandwich vooral in Baltimore wordt gegeten. Laatst op de video nog een hele reeks afleveringen van Great British Menu gekeken met dit woordenboek in de hand. Wood sorrel, yellowman en sea buckthorn, echt, het staat er allemaal in! Een boek waar je gelukkig van wordt.
Liesbeth Spreeuwenberg, Culinair woordenboek Engels-Nederlands, uitgeverij Atlas, ISBN 9789045017068, € 24,90