Mensen die nooit verder komen dan de supermarkt missen een hoop in het leven. Tuurlijk, met de Albert Cuyp binnen handbereik heb ik makkelijk praten, maar ook in de rest van Nederland zijn er markten te over. Sterker nog, daar vind je op boerenmarkten nog veel makkelijker allerlei heerlijks en gezonds. Het nieuwe boek van Yolanda van der Jagt, Hollandse kramen, is helemaal gewijd aan eten van de markt. Haar oma had een marktkraam, daar is de marktliefde begonnen, lees ik in het boek. Sowieso zegt ze een hoop lezenswaardigs.‘Als je de tijd neemt om de allermooiste producten uit te zoeken, ben je daarna in de keuken weinig tijd kwijt’ is er zo eentje. Of ‘Op de markt zijn de komkommers wel eens krom en de boontjes niet even groot. Dus passen ze niet nekjes in een bakje. Nou én?’ Inderdaad, uiterlijk is ook niet alles, het is belangrijker dat ingrediënten kakelvers en met liefde gemaakt zijn.
Wat moet ik hiermee?
De hoofdstukken zijn ingedeeld per soort kraam en de lezer wordt aangespoord om vooral eens onbekende dingen uit te proberen. Geen nood, er staat in het boek wel wat je moet doen met een rettich, topinanboer, zoete aardappel of bosje postelein. Onze Yolanda begint steeds meer een nationale ambassadrice te worden, na haar ook al zo fijne boek Lekker Hollands. Hier wederom veel Hollandse recepten, maar dan met een twist: kapucijners met spek en tomaat, speklapjes met peterseliepuree, boerenkool met worst maar dan als soep. En er is ook een exotisch multicultihoekje met cassave, kousenband en bakbanaan. (Tip: ‘Zeg hardop in de kraam ‘Wat moet ik hiermee?’ en je zult zien dat iedereen om je heen – Surinamers, Antillianen, Ghanezen, Chinezen – zich ermee gaat bemoeien.’)
Let op Japanners
Ook handig: heel veel toegankelijke productinformatie van de professional voor de leek. Er is ‘hele vis voor beginners’, uitleg over kwartels, duiven en konijnen, hoe maak je inktvisjes schoon of trompettes de la mort en hoe herken je verse vis. Wil je vis spartelvers, vangvers, dagvers, kraakvers, koelvers of vriesvers? Tip van Yolanda: een drukke viskraam is niet noodzakelijkerwijs de beste, wel degene waar veel Japanse klanten zijn. En ze besteeedt zelfs aandacht voor de zuurkraam en de stroopwafelkraam. Alleen vlees komt in het boek nauwelijks aan bod, om de eenvoudige reden dat er op Nederlandse markten zelden vlees te vinden is.
Op de fiets
Een boek waarvan je zin krijgt om meteen op de fiets te springen. Waarheen? Naar de markt natuurlijk. Achterin het boek staan allerlei marktadressen in heel Nederland en zelfs daarbuiten.
Ik ga maar eens snel gefrituurde schorseneren maken met zo’n mooi zwart biesje, of komijnekaassoesjes of spicy krabpoten. Of die jipkoek, boterkoek met muisjes, vernoemd naar haar eigen dochter die ook al eens in een ander boek voorbijkwam.
Yolanda van der Jagt, Hollandse Kramen – Het kookboek van de markt, uitgeverij Mo Media, € 29,95, ISBN 9789057673504
