U kent hem allemaal in zijn onafscheidelijke lammycoat met witte sjaal, onze man in Moskou, Journaal-verslaggever Peter d’Hamecourt. Van zijn hand verscheen zojuist een leuk klein boekje: Leven als God in Rusland, helemaal gewijd aan de Datsja-keuken. Rusland is een land van datsjniki. Zonder datsja hoor je er niet helemaal bij, zo begrijp ik. D’Hamecourt, getrouwd met een Russische, heeft er zelf ook al jaren eentje, en kan er smakelijk over vertellen, ook al wordt hij door zijn buren nog altijd uitgelachen om zijn gazonnetje. Een datsja is niet voor zitten op het gras. Die is voor tuinieren en klussen.
Sorry, ik ben op de datsja
Het fameuze Russische buitenhuisje is al 600 jaar een opleidingsinstituut voor de jonge Rus, hier ontwikkelt hij zijn band met de natuur. Hier kweekt hij groente en fruit om de barre wintermaanden in de stad weer door te komen. In de datsja begint weer het echte leven na een winters isolement van min 20 graden en anderhalve meter sneeuw.
Maar het is ook het ultieme excuus om iets niet te hoeven doen of ergens niet te hoeven zijn: ‘sorry, ik ben op de datsja’. Typisch Russische (en levensgevaarlijke) gebruiken als het zelf stoken van alcohol en plukken van paddenstoelen komen aan de orde, maar ook het veel onschuldiger ritueel van theedrinken uit de samovar met een suikerklontje tussen de tanden en met af en toe een lepeltje jam tussendoor.
Bonbons voor de slager
Het boek is ook een lofzang op de lokale markt, met huisgemaakte zure room, bijzondere abrikoosjes, aubergines, tomaten. En onderschat nooit het belang van een goed contact met je slager (hier steevast vrouwen), alleen dankzij het strategisch toestoppen van dozen bonbons ben je verzekerd van de beste stukken vlees. Geen overbodige luxe als vlees uitsluitend verkrijgbaar is in ondefinieerbare hompen in plaats van in keurige karbonaadjes.
Vakantiekiekjes
Door het hele boek heen staan fraai idyllisch gefotografeerde recepten van de Russische Julia Klotchkova, al jarenlang bevriend met d’Hamecourt, en je ziet ze ook samen op stap en aan tafel, in foto’s met een hoog vakantiekiekjesgehalte. Ondanks de recepten is het toch meer een leesboek dan een kookboek. Zo is er geen receptenindex, wat het zoeken nogal lastig maakt, en er staan hier en daar ook wat gekke dingen in. Maar dat mag de pret niet drukken. Heerlijk leesvoer over de onbegrijpelijke Russische volksaard, zoals de buschauffeur die geen reizigers meeneemt want hij gaat naar huis, naar zijn jarige vrouw. Da’s logisch. Of zoals de Rus het zegt: ‘Wat kun je eraan doen? Niets. Zo is het nu eenmaal’.
Morgen een raar maar lekker recept voor een Russische tarte tatin die niet wordt omgedraaid.
Peter d’Hamecourt en Julia Klotchkova, Leven als god in Rusland, uitgeverij Conserve, ISBN 9789054292722, € 19,95, wat trouwens ferm geprijsd is voor zo’n klein boekje…