Waarom staan er achterin in reisgidsen wel altijd zinnen als ‘Ik vind deze kamer wat aan de kleine kant’, maar zoek je vaak tevergeefs naar vertalingen die er écht toe doen. Zoals ‘Mag ik de rekening?’. Een hamvraag van formaat in den verre. Immers, de gemiddelde reiziger eet drie maal daags buiten de deur, plus nog wat overige versnaperingen links en rechts. Bovendien is het een zin waarmee je als boomlange blonde opzienbarendheid de harten van de lokalen steevast weet te vertederen. Net zoals ‘goedemorgen’, ‘tot ziens’ en ‘dankuwel’ dat vermogen. In mijn toch verder zo prettige Vietnamese gids was het echter niet te vinden. Net zo min als het woord ‘station’, wat ook al zo onhandig bleek bij een taxichauffeur die alsmaar ‘Airport?’ bleef vragen, maar dat is een ander verhaal. Terugnaar de rekening.
Glazig
Gelukkig wist de eerste de beste ober uitkomst: tính tiền. Althans, zo heb ik later gezien dat je het schrijft. Het klonk meer als ‘deng theh’. Maar daarmee waren we er nog lang niet. Want of het nu komt door regionale accenten (Vietnam is nogal lang: 2000 km van noord naar zuid), of mijn krukkige uitspraak, toch werd ik door het hele land regelmatig weer volstrekt glazig aangekeken. Terwijl, hoe moeilijk kan het zijn? Je zit al enige tijd in een eetgelegenheid, de borden zijn leeg, de glazen idem, de stokjes liggen keurig gevouwen en je klampt de ober (m/v) aan met een korte vraag. Wat zou dat nu helemaal kunnen wezen? Weet u hoe laat de trein gaat? Hoe heet uw moeder? Vindt u rood ook zo’n mooie kleur? Zoveel opties zijn er toch niet, gezien de context?
Roekenieng?
Zou een Nederlandse ober ook geen idee hebben wat iemand bedoelt met een dapper ‘Mag oek die roekenieng’? Niet in Vietnam. Vietnamees is een toontaal waarbij elk woord minstens zes volstrekt verschillende dingen kan betekenen, afhankelijk van de manier waarop je het uitspreekt. Na enig handen- en voetenwerk volgde gelukkig steevast de hilarische ontknoping. Terwijl het voltallige personeel toestroomde en zich schuddebuikend op de knieën sloeg bleek je ineens ‘Den thing’ te moeten zeggen. Of ‘deng thèh’. Of ‘dng thng’. Probeer dat trouwens maar eens uit te spreken, zonder klinkers.
